Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, wykonujący we własnym imieniu działalność gospodarczą, może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, a także jednoosobową spółkę akcyjną.
Przekształcenie przedsiębiorcy jest niczym innym jak zmianą formy prawnej dotychczasowej działalności gospodarczej bez konieczności likwidacji tej działalności. Przekształconej spółce przysługują te same prawa i obowiązki oraz pozostaje podmiotem tych samych zezwoleń, koncesji i ulg (chyba że ustawa stanowi inaczej).
Przekształcenie przedsiębiorcy przebiega w kilku etapach:
ETAP PIERWSZY- PRZYGOTOWANIE PLANU PRZEKSZTAŁCENIA PRZEDSIĘBIORCY I ZAŁĄCZNIKÓW
Proces przekształcenia rozpoczyna sporządzenie planu przekształcenia i załączników.
Plan powinien zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia.
Załączniki do planu stanowią:
- projekt aktu założycielskiego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub statutu spółki akcyjnej:
- firma i siedziba spółki,
- przedmiot działalności spółki,
- wysokość kapitału zakładowego,
- informacja, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
- liczba i wartość nominalna udziałów,
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony;
- projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy:
- typ spółki,
- wysokość kapitału zakładowego (minimalny wkład w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 5.000 zł, a w spółce akcyjnej 100.000 zł),
- zakres przyznanych przedsiębiorcy jako wspólnikowi/akcjonariuszowi spółki praw,
- nazwiska i imiona członków zarządu przekształconej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
- wycena aktywów i pasywów majątku;
- sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
Jeżeli przedsiębiorca nie jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych na postawie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, sprawozdanie sporządza się w oparciu o podsumowanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz innych ewidencji prowadzonych przez przedsiębiorcę dla celów podatkowych.
Kodeks spółek handlowych wymaga, aby plan przekształcenia przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną był sporządzony w formie aktu notarialnego.
Uwaga! Jeżeli przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą pozostaje we wspólności majątkowej, na dokonanie przekształcenia konieczna jest zgoda małżonka wyrażona w formie aktu notarialnego.
ETAP DRUGI- BADANIE PLANU PRZEKSZTAŁCENIA PRZEDSIĘBIORCY PRZEZ BIEGŁEGO REWIDENTA
Biegły rewident bada plan przekształcenia przedsiębiorcy w zakresie jego poprawności i rzetelności.
Biegłego rewidenta wyznacza sąd rejestrowy na wniosek przedsiębiorcy. Wniosek należy złożyć do sądu właściwego według siedziby przedsiębiorcy.
Sąd powinien wyznaczyć biegłego rewidenta w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku oraz określić czas, w jakim badanie powinno zostać wykonane- nie dłuższy niż dwa miesiące od dnia wyznaczenia biegłego.
Biegły rewident może żądać od przedsiębiorcy przedstawienia mu dodatkowych wyjaśnień lub dokumentów.
Na etapie badania planu przekształcenia przez biegłego rewidenta należy uiścić opłatę sądową od wniosku o wyznaczenie biegłego w wysokości 300 zł oraz należność na podstawie wystawionego przez biegłego rachunku.
Jeżeli przedsiębiorca nie zapłaci należności w terminie dwóch tygodni, sąd rejestrowy ściągnie je w trybie przewidzianym dla egzekucji opłat sądowych.
ETAP TRZECI- OŚWIADCZENIE O PRZEKSZTAŁCENIU PRZEDSIĘBIORCY, AKT ZAŁOŻYCIELSKI SPÓŁKI/STATU SPÓŁKI AKCYJNEJ ORAZ POWOŁANIE CZŁONKÓW ORGANÓW SPÓŁKI PRZEKSZTAŁCONEJ
Po otrzymaniu opinii biegłego, przedsiębiorca obowiązany jest przygotować oświadczenie o przekształceniu oraz akt założycielski spółki/statut spółki akcyjnej w formie aktu notarialnego.
Następnie należy powołać zarząd spółki. Przedsiębiorca może powołać siebie do pełnienia funkcji prezesa zarządu. Nie ma przeciwwskazań, aby zarząd był jednoosobowy.
ETAP CZWARTY- ZGŁOSZENIE SPÓŁKI PRZEKSZTAŁCONEJ DO SĄDU REJESTROWEGO
Wniosek o wpis wnoszą wszyscy członkowie zarządu spółki przekształconej. W praktyce oznacza to, że każdy z członków zarządu musi złożyć podpis pod formularzem rejestrowym oraz pod każdym załącznikiem.
Wniosek można złożyć wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych.
Zgłoszenie powinno zawierać:
- firmę, siedzibę i adres spółki;
- przedmiot działalności spółki;
- wysokość kapitały zakładowego, a w przypadku spółki akcyjnej także liczbę i wartość nominalną akcji;
- określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział;
- nazwiska, imiona i adresu członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki;
- jeżeli ustawa lub umowa spółki wymaga ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej- nazwiska i imiona członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej (obligatoryjne ustanowienie rady nadzorczej w przypadku spółki akcyjnej)
- jeżeli wspólnik wnosi do spółki wkłady niepieniężne- zaznaczenie tej okoliczności;
- czas trwania spółki jeżeli jest oznaczony
- jeżeli umowa spółki wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki- oznaczenie tego pisma.
Dodatkowo, jeżeli przedsiębiorca dokonuje przekształcenia w jednoosobową spółkę akcyjną zgłoszenie powinno zawierać:
- wysokość kapitału docelowego, jeżeli statut to przewiduje;
- liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowany;
- wzmiankę jaka część kapitału zakładowego została pokryta;
- zaznaczenie okoliczności, że akcjonariusz wnosi do spółki wkłady niepieniężne;
- jeżeli statut przewiduje przyznanie uprawnień osobistych określonym akcjonariuszom lub tytuły uczestnictwa w dochodach lub majątku spółki niewynikające z akcji- zaznaczenie tych okoliczności.
Do wniosku należy dołączyć:
- umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością/ statut spółki akcyjnej;
- oświadczenie o przekształceniu;
- jeżeli zostali powołani prokurenci- uchwałę o ich powołaniu;
- listę wspólników oraz z adresami do doręczeń podpisaną przez wszystkich członków zarządu;
- zgoda członków zarządu na ich powołanie wraz z adresami do doręczeń;
- oświadczenie wszystkich członków zarządy, że wszyscy wspólnicy wnieśli w całości wkłady na pokrycie kapitału zakładowego;
- dowód uiszczenia opłaty od wniosku w wysokości 500 zł oraz od ogłoszenia rejestracji wniosku w wysokości 100 zł.
Zgłoszenie do sądu rejestrowego jednoosobowej spółki z o.o. lub jednoosobowej S.A. powinno również zawierać nazwisko i imię albo firmę i siedzibę oraz adres jedynego wspólnika, a także wzmiankę, że jest on jedynym wspólnikiem spółki.
Wniosek o rejestrację przekształcenia należy złożyć w terminie nie później niż 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki.
Termin na rozpoznanie złożonego wniosku nie może być dłuższy niż 7 dni od daty jego złożenia. Jednakże, jeżeli sąd stwierdzi, że konieczne jest wysłuchanie uczestników postępowania albo przeprowadzenie rozprawy, wniosek należy rozpoznać nie później niż w ciągu miesiąca.
Sąd rejestrowy sprawdza, czy zgłoszone dane odpowiadają rzeczywistemu stanu rzeczy, bada czy są prawdziwe oraz czy dołączone dokumenty są zgodne z przepisami prawa pod względem formy i treści.
Przekształcona spółka otrzymuje numer KRS, nowy numer NIP i numer REGON.
Uwaga! Osoby, które podpisują i składają wniosek o wpis do rejestru nie są jeszcze de facto członkami zarządu spółki przekształconej. De iure, ich status jako członków organu pojawi się dopiero w dniu przekształcenia, tj. z chwilą wpisu do rejestru.
Poza wnioskiem do KRS należy złożyć wniosek w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o ogłoszenie przekształcenia. Wniosek również podlega opłacie, która jest zależna od liczby znaków w treści ogłoszenia i wynosi 0,70 zł za każdy znak.
Poza ogłoszeniem w MSiG konieczne jest powiadomienie innych osób (m.in. kontrahentów i instytucji) o przekształceniu działalności.
Z chwilą wpisu to rejestru przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą. Jest to tzw. dzień przekształcenia.
ETAP PIĄTY- WYKREŚLENIE DZIAŁALNOŚCI Z CEIDG
W ciągu 7 dni od rejestracji przekształconej spółki w KRS należy złożyć wniosek o wykreślenie działalności gospodarczej z CEIDG.
KORZYŚCI
Przekształcenie przedsiębiorcy może wydawać się dość skomplikowane, jednakże podjęcie decyzji wiąże się również z korzyściami, w szczególności w możliwości kontynuowania prowadzenia działalności z ograniczeniem odpowiedzialności osobistej przedsiębiorcy za zobowiązania.
Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę kapitałową to nie jedyny sposób zmiany formy prawnej. Alternatywnym sposobem jest: aport przedsiębiorstwa do nowo utworzonej spółki, zamknięcie jednoosobowej działalności gospodarczej i otwarcie nowej spółki, bądź sprzedaż majątku jednoosobowej działalności gospodarczej nowej spółce.