Aktualnie prężnie rozwijającą się branżą na całym świecie jest turystyka medyczna. Cieszy się ona dużym zainteresowaniem, a liczba korzystających osób wciąż rośnie.
Czym jest turystyka medyczna?
Sytuacja, gdy konsument decyduje się podróżować pomiędzy granicami państw, w celu uzyskania różnych rodzajów świadczeń medycznych połączonych z wypoczynkiem, regeneracją sił fizycznych i psychicznych, zwiedzaniem oraz rozrywką określana jest jako turystyka medyczna.
Najczęstszymi usługami realizowanymi w ramach turystyki medycznej są: chirurgia plastyczna, leczenie niepłodności, przeszczep narządów, diagnostyka medyczna i rehabilitacja, a także stomatologia.
O czym należy wiedzieć poddając się zabiegowi w innym kraju?
Każdy zabieg bądź operacja wiąże się z ryzykiem powstania niepożądanych powikłań. Poddając się zabiegowi bądź operacji w Polsce pacjent ma możliwość poddania kontroli zachowania świadczeniodawcy na podstawie przepisów polskich.
Należy mieć na uwadze, że komplikacje takie jak infekcje, czy urazy mogą pojawić się dopiero po powrocie do kraju.
Właściwość prawa
W Unii Europejskiej obowiązuje zasada, że strony umowy o świadczenie usług turystyki medycznej mogą dokonać wyboru prawa właściwego do dochodzenia roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.
Jednakże wybór prawa nie może pozbawiać konsumentów ochrony przyznanej na podstawie przepisów, których nie można wyłączyć w drodze umowy, na mocy prawa jakie byłoby właściwe w braku wyboru.
Natomiast jeżeli strony nie dokonają wyboru prawa właściwego dla umowy o świadczenie usług turystyki medycznej, umowa podlega prawu państwa, w którym usługodawca ma miejsce pobytu (siedziby).
Przykład: Obywatel polski poddający się operacji plastycznej nosa w Grecji może z greckim lekarzem umówić się, że prawem właściwym dla łączącej ich umowy będzie prawo niemieckie. Jeżeli strony nie wybiorą prawa właściwego- właściwe będzie prawo obowiązuje w Grecji, bowiem usługodawca- lekarz posiada tam swoją siedzibę.
W przypadku czynów niedozwolonych związanych z wyjazdem w ramach turystyki medycznej najczęściej prawem właściwym jest prawo państwa, w którym czyn ten został dokonany.
Przykład: Jeżeli w trakcie operacji plastycznej nosa w Grecji dojdzie do błędu medycznego, obywatel polski może dochodzić roszczeń według prawa obowiązującego w Grecji.
Jeżeli chodzi o jurysdykcję, pacjent może wytoczyć powództwo wedle swojego wyboru, albo przed sądem państwa członkowskiego, na terytorium którego podmiot leczniczy ma swoją siedzibę, albo przed sądem miejsca zamieszkania konsumenta- pacjenta.
Przykład: Obywatel polski, jeżeli błąd medyczny miał miejsce w Grecji, może wytoczyć powództwo albo przed sądem polskim, albo przed sądem greckim.
Błędy medyczne
W przypadku uzyskania świadczeń za granicą pacjent ma ograniczone prawo dochodzenia roszczeń za błędy medyczne.
Przed każdym zabiegiem należy zapoznać się z obowiązującym w danym kraju prawem medycznym, w szczególności dotyczącym dochodzenia ewentualnych roszczeń z tytułu błędów medycznych.
Więcej o błędach medycznych na świecie można przeczytać na naszym blogu: https://3kancelarie.pl/bledy-medyczne/bledy-medyczne-na-swiecie/
Dokumentacja medyczna
W następstwie wystąpienia błędów medycznych często konieczna jest kontynuacja leczenia bądź poddanie się zabiegowi/operacji. Niejednokrotnie odpowiednie kroki należy podjąć już po powrocie do kraju.
W kraju rodzimym lekarze muszą zaznajomić się z przebiegiem leczenia pacjenta za granicą.
Decydując się za zabieg/operację w obcym kraju uniemożliwiony jest bezpośredni kontakt z lekarzem, niejednokrotnie utrudnione jest też uzyskanie dokumentacji medycznej.
Koniecznym jest zatem każdorazowe uzyskanie dokumentacji medycznej będąc jeszcze w państwie, w którym dokonywany jest zabieg/operacja. Najlepiej niezwłocznie po dokonanym zabiegu.
Dyrektywa o prawach pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej
Osoby ubezpieczone w państwach członkowskich Unii Europejskiej mają możliwość swobodnego korzystania z opieki medycznej za granicą.
Dyrektywa o prawach pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej reguluje zasady ubezpieczenia, odszkodowania i naprawy szkód w przypadku błędów medycznych.
Odpowiedzialność i zadania państw
Zgodnie z dyrektywą państwo członkowie leczenia ponosi odpowiedzialność za błędy medyczne.
Państwo zobowiązane jest do zapewnienia:
- przejrzystych procedur i mechanizmów umożliwiających pacjentom składanie reklamacji w celu dochodzenia swoich praw,
- rozwiązań równoważnych lub porównywalnych ze względu na cel w zakresie odpowiedzialności zawodowej świadczeniodawcy (lekarza, szpitala).
Krajowy Punkt Kontaktowy
Na mocy dyrektywy każde państwo Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego zobowiązane jest do wyznaczenia Krajowego Punktu Kontaktowego ds. transgranicznej opieki zdrowotnej.
Zadaniem każdego punktu jest udzielanie informacji pacjentom m.in. w zakresie wystąpienia błędów medycznych i dochodzenia roszczeń, różnic w uprawnieniach pacjentów korzystających z transgranicznej opieki medycznej.
W Polsce zadania Krajowego Punktu Kontaktowego ds. transgranicznej opieki zdrowotnej realizuje Narodowy Fundusz Zdrowia.
Dokumentacja medyczna
Zgodnie z dyrektywą państwo pochodzenia zapewnia świadczeniodawcy (lekarzowi, szpitalowi) z kraju, w którym będzie świadczona opieka zdrowotna dostęp do pisemnej lub elektronicznej dokumentacji medycznej pacjenta, zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych.
Ta sama zasada dotyczy dostępu do dokumentacji medycznej przez świadczeniodawcę z kraju, w którym będzie świadczona opieka zdrowotna.
Zwrot kosztów
Zgodnie z dyrektywą państwo członkowskie, w którym ubezpieczony jest pacjent zapewnia zwrot poniesionych kosztów, o ile świadczenie medyczne mieści się w zakresie świadczeń, do których ubezpieczony jest uprawniony w państwie członkowskim ubezpieczenia.
Koszty są zwracane do poziomu, w którym koszty byłoby pokryte przez państwo członkowskie ubezpieczenia, gdyby ta sama opieka zdrowotna była świadczona na jego terytorium, w takiej wysokości, aby nie przekroczyła rzeczywistego kosztu otrzymanej opieki.
Refundacją objęte są wszelkie świadczenia, które nie wymaga pobytu w szpitalu dłużej niż jedną noc.